Tarwebloem: hoe bak je zelf je eerste brood? Succes gegarandeerd

2020-07-15 14:37:51

Verzamel alle dingen die je nodig hebt:

Even kijken of je alles hebt:

oven
ovenhandschoenen of twee handdoeken
mixer met deeghaken
mengkom
weegschaal
olie, het maakt niet uit wat (maar geen motorolie)
optioneel en handig: een deegroller

Wat heb je nodig?

Mooi, de materialen hebben we, nu kijken of we alle ingrediënten hebben:

tarwebloem of patentbloem. Bestel hier je bloem in onze webshop.
zout
zakje gist
water

Afwegen

Nou wordt het een beetje lastig want we weten namelijk niet hoe groot je bakvorm is. De inhoud van je bakvorm bepaalt namelijk hoeveel deeg je moet maken. Weet je wat, we gokken, want je bijna alle maten van bakvormen zijn ongeveer hetzelfde.

We nemen 500 gram bloem.

We gaan eerst de ingrediënten wegen en dan samenvoegen in de mengkom.

Zet je weegschaal aan.
Zet je mengkom op de weegschaal.
Druk op de tare toets, nu staat je weegschaal weer op 0 gram.
Je moet nu 7,5 gram zout afwegen, maar dat gaat niet (heel erg goed) met een keukenweegschaal. Die kan wel 7 of 8 gram wegen. Het verschil is niet heel groot, weeg daarom dit keer 8 gram af.
Druk opnieuw op de tare toets, nu staat je weegschaal weer op 0 gram.
Draai de koud waterkraan open en voeg daar een heel klein beetje warm water bij. Het water moet niet koud aanvoelen maar lauw is te warm.
Vul een maatbeker of ander ding waar je makkelijk water uit kan schenken en laat daar voldoende water uit de kraan in stromen.
Check: staat de mengkom nog op de weegschaal en staat de weegschaal nog steeds op 0 gram?
Schenk nu precies 270 gram water in de mengkom.
Druk weer op de tare knop, de weegschaal staat weer op 0 gram.
Voeg nu precies 500 gram bloem toe.
Maak een zakje gist open en laat het op het bloem vallen (niet in het water). We gaan er van uit dat je een zakje hebt van 7 gram gist (dat is iets te veel, het had eigenlijk 5 gram moeten zijn, maar iets te veel is niet heel erg). Heb je een zakje van 11 gram gist dan is dat echt te veel, voeg dan maar de helft toe.
Alles zit nu in je mengkom.

Kneden

Alle ingrediënten zitten nu in de mengkom, pak de mixer zet daar de deeghaken in (niet de kloppers voor het maken van room maar echt de stevigere versie).

Zet de mixer op de laagste stand en laat hem gedurende het hele kneedproces ook in die stand staan.

Je mixer voegt nu niet alleen de ingrediënten samen, zonder dat je het weet vindt een heel complex proces plaats dat de vorming van gluten heet. Zonder die gluten krijg je geen luchtig brood. De enige manier om die gluten te "maken" is het deeg lang te kneden. Het absolute minimum is zes minuten, maar beter kan je nog doorgaan tot tien minuten. Ga niet heel veel langer kneden want dan maak je de gluten kapot.

Als je het water en het bloem precies hebt afgewogen dan is je deeg precies nat genoeg. Als je het deeg toch te droog vindt kan je 5 of 10 gram water toevoegen (een soeplepel is ongeveer 5 gram), maar zeker niet meer. Vind je het deeg iets te nat, voeg dan een klein beetje bloem toe (een soeplepel).

Je hebt de neiging om met de mixer het deeg steeds van de buitenkant van de deegbal te benaderen waar je dan door heen wilt. Dat is niet de beste methode. Steek je mixer met de kneedhaken steeds bovenin het midden van de deegbal en probeer hem daar zo lang mogelijk te houden. Op een gegeven moment zal je deeg weggeduwt worden, of je mixer, en dan moet je weer hem van boven in het midden steken. Gaat je mixer vreemd ruiken of wordt hij heel heet, stop dan. Want een mixer kan maar net - net niet, de kracht opbrengen om deeg te kneden.

Laten rijzen

Zo, je hebt nu een deeg gemaakt. De gist in het deeg moet nu zijn werk gaan doen, het deeg moet gaan rijzen. Dat kost tijd. Houd 45 minuten tot een uur aan. Het luistert, in deze eerste rijs, niet zo heel nauw. Een goede indicatie is als het deeg ongeveer twee keer zoveel volume heeft als waar je mee begon.

Wat wel belangrijk is om de deegkom met het deeg op een warme plek te zetten én met een doek er over heen. Door die warmte, dat vindt gist lekker, zal het deeg goed rijzen. Staat het deeg op een koude plek dan duurt het langer voordat het deeg twee keer zo veel volume heeft. Geef het deeg dan ook die tijd. Het rijzen duurt ongeveer 1,5 uur.

Die doek over de mengkom zorgt ervoor dat het deeg niet uitdroogt aan de bovenkant. Dat is heel belangrijk. Een beetje met een plantenspuit van de bovenkant van het deeg benevelen is verstandig.

Deeg op de aanrecht plat maken en oprollen

Nadat het deeg twee keer zo groot in volume is geworden wordt het tijd om het deeg "te vormen", dit wordt ook "opmaken" genoemd.

Voordat we het deeg straks in de bakvorm leggen moeten we die eerst invetten. Dit doen we om te zorgen dat het brood na het bakken er zo uit kan glijden en niet blijft vastkleven.

We gaan uit van een rechthoekige bakvorm, bijvoorbeeld een cakeblik maar een broodblik is nog beter. Wij gebruiken een bakvorm van 28cm lang, 10 cm breed en 8,5 cm hoog, maar in iedere bakvorm kan je natuurlijk brood bakken.

Pak de fles olie, het maakt niet uit wat, slaolie, olijfolie, zonnebloemolie, vloeibare boter is ook goed, en laat een paar druppeltjes in de bakvorm vallen. Beter iets te veel dan te weinig (als beginner, later gebruik je zo weinig mogelijk als het maar niet vast blijft plakken). Veeg met je wijsvinger of wijsvinger samen met je middelvinger de olie uit in de bakvorm. Zorg dat de olie niet alleen op de bodem maar ook aan de zijkanten komt te zitten. Smeer dit overdreven goed uit. Want vergeet je een plekje, dan bakt daar straks het brood vast aan de bakvorm.

En ja, ook een bakvorm met anti-aanbak of anti-kleeflaag vetten we ook in, gewoon doen.

Leg ook een paar druppels op een schoon gedeelte van de aanrecht waar we straks het deeg zullen plat maken. Smeer de olie uit in een gebied van zo'n 30 bij 30 centimeter. Zit er olie nog aan je vingers of handen? Prachtig, gewoon laten zitten, dan plakt het deeg er niet zo aan.

Stort nu het deeg uit de kom op het aanrecht die je héél licht ingevet hebt met olie. Druk het deeg een beetje plat. Heb je een deegroller, rol het deeg dan uit in een vierkant achtige vorm die net iets langer is dan je bakvorm. Is je bakvorm bijvoorbeeld 25 cm dan moet de plak net iets langer zijn, zeg 27 cm. Het luistert niet zo nauw als het maar net even iets groter is als de bakvorm, zeker niet kleiner. Het deeg dat een plak is geworden moet ongeveer overal even dik zijn.

Die plak moet je nu oprollen. Begin "aan de bovenkant" dus de zijde "van je af". Sla die een beetje om zodat een begin van een rol ontstaat. Ga hiermee door totdat het deeg helemaal opgerold is. Rol het deeg een beetje over de aanrecht. Je ziet nu dat aan de onderzijde de "naad" zit. Rol de deegrol weer terug zodat de naad weer onder zit. Pak de deegrol op en leg hem met de naad naar beneden in het bakblik.

Narijs

Nu moet het deeg in de bakvorm rijzen. Ook dat weer op een zo'n warm mogelijke plek^[1]. Ook hier weer een doek er over heen en zorg dat het deeg niet uitdroogt. Een beetje benevelen met de plantenspuit is een verstandige actie. De totale rijstijd is ongeveer 60 minuten maar dat is sterk afhankelijk van de deegtemperatuur en de temperatuur van de omgeving. Als het deegstuk ongeveer twee keer zo groot is geworden sinds je hem in de bakvorm hebt gelegd moet hij afgebakken worden.

Alvast oven aan zetten

Terwijl het deeg nog staat te rijzen zet je de oven alvast aan. Gebruik liefst boven- en onderwarmte een geen hete lucht (die zorgt meestal snel voor plaatselijk verbrande delen van het brood). Hoe heet de oven moet staan is moeilijk te zeggen omdat de ingestelde temperatuur flink kan afwijken van de echte temperatuur.

Speel de eerste keer op save en stel in op 190° Celsius. Mocht het brood niet een mooi kleurtje krijgen aan de bovenkant dan de volgende keer de temperatuur verhogen met 10° en herhaal dit verhogen iedere volgende keer tot de korst mooi kleurt op het einde van de baktijd.

Zorg dat een ovenrekje in de oven staat. Zorg dat de bovenkant van de bakvorm op de helft van de hoogte van de oven zit. Bij de meeste ovens moet dan het rekje op het onderste richeltje geschoven worden. Als dat ook te hoog is (bij ovens die niet hoog zijn) dan leg je het rooster op de bodem van de oven, maak je geen zorgen zo heb ik jarenlang in een kleine oven het brood gebakken. Als je het rooster op de bodem van de oven plaatst, draai hem dan om (boven wordt onder), dan staat "de bolle" kant naar boven en dat geeft een klein beetje extra ruimte onder het bakblik waardoor de warmte van de bodem er makkelijk langs kan stromen.

Deeg in de oven

Als het deeg voldoende is gerezen, en haal gerust de doek voorzichtig van het deeg om te kijken, dat is helemaal niet erg, dan moet je hem in de voorverwarmde oven zetten. Het deeg zal normaal gesproken na zo'n 50 tot 70 minuten goed gerezen zijn en ongeveer twee keer zo groot zijn geworden als dat je het deeg in de vorm hebt gelegd. Zet de bakvorm uiterst voorzichtig in de oven. Als je te hard zou stoten bestaat de kans dat het gerezen deeg in elkaar zakt. Zet de tijdklok op 45 minuten en bak het deeg in de oven.

Uit de oven halen en laten afkoelen

Als het goed is, ruik je na een minuut of 20-25 al heerlijke geuren uit je oven. Als de tijd voorbij is, pak met je ovenhandschoenen de bakvorm uit de oven en draai hem boven het uitwasemrooster om. Als het goed is valt hij er gemakkelijk uit. Wat er ook gebeurt, gebruik nooit een mes om een vastzittend baksel uit je bakvorm te halen. Je hebt het dan niet goed genoeg ingevet. Laat dan het brood in de bakvorm zitten. De korst wordt dan behoorlijk vochtig en na een half uur of zo kan je met een silicone deegschraper of ander zacht voorwerk de kost loswrikken van de bakvorm.

Dit is maar een recept van brood die wij hebben uitgekozen ter inspiratie.

Op YouTube vind je talloze recepten met uitleg terug zodat je met beelden een instructie kan volgen.

Eet smakelijk!