Pepernoten en kruidnoten: wat is het verschil?

Waar komen de pepernoten vandaan?

Pepernoten zijn kleine, taaie koekjes met het formaat van een flinke knikker. Ze hebben vierkante vormen en zijn gekruid met voornamelijk roggebloem, honing en gemalen anijs. Verder bevat de pepernoot een heleboel specerijen zoals kardemom, kaneel, gember en korianderzaad. Het grappige is eigenlijk wel dat er helemaal geen peper in zit. In de 17^e eeuw werden specerijen uit Nederlands-Indië gehaald. Vaak gebruikte men voor de pepernoot alle specerijen die er dan op het schip, dat binnenkwam, te vinden waren. Ze werden toen bij de Sinterklaasviering al gegeten, maar dan door de mannen in het gezin met een biertje erbij. In die tijd werd de lekkernij peperneut of peperbol genoemd.

Al in de 16e eeuw werd er met Sinterklaas snoepgoed uitgedeeld. Gewoon om de (brave) kinderen van Nederland eens extra te verwennen. Ook de pepernoot werd, samen met de andere cadeaus, aan de kinderen gegeven. Je ziet ze zelfs al afgebeeld op hele oude schilderijen. Toen waren ze alleen nog vierkant, zagen ze eruit als brokjes en smaakten ze een beetje naar ontbijtkoek. Dat zijn de echte originele, ouderwetse en ‘old school’ pepernoten. De vroegste vermelding is terug te vinden in een Gronings plakkaat uit 1640 betreffende de oprichting van een koekenbakkersgilde. Zeker is dat kruidkoek, waarvan het een afsnijdsel zou kunnen zijn, al in 1615 bestond

Haal jij ze ook altijd door elkaar? Wat is een pepernoot en wat is een kruidnoot?

In de volksmond worden kruidnoten vaak pepernoten genoemd, en het woord pepernoot kon in 1931 al als synoniem van kruidnoot in woordenboeken worden gevonden. Veel bakkers maken wel duidelijk onderscheid tussen kruidnoten en pepernoten. "Echte" pepernoten zijn onregelmatig gevormd en worden gemaakt van dezelfde ingrediënten als taaitaai, van roggebloem met anijssmaak.

Kruidnoten worden gebakken van deeg bestaande uit suiker en tarwebloem, waar speculaaskruiden in verwerkt zijn. Speculaaskruiden komen uit het Verre Oosten waar ruim 300 jaar geleden zeelui voor het eerst specerijen als peper, nootmuskaat, kaneel, gember en kruid nagelen vandaan haalden. Hiervan maakten ze speculaaskruiden. Het recept voor de kruidnoten staat eigenlijk pas sinds de 19e eeuw in de kookboeken. En waarom zijn de pepernoten zo hard? Zodat ze goed rondgestrooid konden worden.

Kruidnoten maken onderdeel uit van strooigoed waartoe ook schuimpjes, pepernoten en ander klein snoepgoed behoren. Dit wordt op scholen en elders gestrooid of uitgedeeld als Sinterklaas er met zijn pieten verschijnt.

Hoeveel zeg je?

De grootse pepernotenfabrikant in NL stelt dat iedere Nederlander 400 gr pepernoten per jaar consumeert. Een noot weegt ongeveer 1,5 gram. Dat betekent dat iedere Nederlander 400:1,5=266 noten per jaar op eet. Dat maakt in totaal 17.781.667 miljoen mensen x266 = 4,74  miljard noten opsmikkelen in de sinterklaastijd. In de praktijk zal het wat minder wat minder zijn omdat pepernoten natuurlijk ook veel gestrooid worden.

Wist je dat? 

Verliefde mensen vroeger rond de Sinterklaastijd speculaaspoppen maakten voor hun geliefde? Als de ander de speculaaspop aannam dan wist je dat de liefde wederzijds was.

Waarom worden dan kruidnoten en pepernoten toch zo vaak met elkaar verward?

Waarschijnlijk is dit omdat het woord pepernoten lekkerder wordt uitgesproken dan kruidnoten. In Sinterklaasliedjes wordt dan ook altijd over pepernoten gezongen. Maar jij weet vanaf nu altijd het verschil tussen kruidnoten en pepernoten!

Zijn pepernoten en kruidnoten gezond?

Pepernoten en kruidnoten zijn niet echt een gezonde keuze. Als je kijkt naar de voedingsstoffen van pepernoten en kruidnoten, dan zul je voornamelijk vetten, koolhydraten, suikers, vezels, eiwitten en zout terugvinden. Een handje pepernoten van 25 gram bevat 90 calorieën, eenzelfde portie kruidnoten bevat iets meer calorieën, namelijk 113. Zeker tijdens de feestdagen willen we nog wel eens iets lekkers eten. Het is ook de tijd van het jaar om onszelf te belonen en onze kids eens lekker verwennen. Geniet dus gewoon af en toe lekker van een pepernootje, maar vergeet niet te sporten en in januari weer lekker gezond en suikervrij te gaan eten.

Je bakt er geen pepernoot van! Of toch wel?

Hier een heerlijk receptje voor het maken van kruidnootjes. Kruidnoten bakken is super leuk om te doen met kinderen en ook nog eens heel makkelijk! Het deeg kun je goed van tevoren maken en kun je ook prima invriezen.

• 250 gr tarwebloem
• 2 tl bakpoeder
• 125 gr bruine basterdsuiker
• 125 gr boter, op kamertemperatuur
• ¼ tl zout
• 2 – 3 el melk
• 1,5 – 2 tl zelfgemaakte speculaaskruiden of bestel de speculaaskruiden kant en klaar in onze webshop.
  
  

Zelfgemaakte speculaaskruiden

• 8 tl gemalen kaneel
• 2 tl gemalen kruidnagel
• 2 tl gemalen nootmuskaat
• 1 tl gemalen korianderzaad
• 1 tl gemalen anijszaad
• 1 tl gemberpoeder
• ¾ tl gemalen kardemom
  
  

Bewaar je mengsel in een luchtdichte pot. Je kunt zo veel kruidnoten maken als je wilt maar ook taai-taai en wist je dat speculaaskruiden ook heerlijk zijn op vlees, bijvoorbeeld een heerlijk stoofvleespotje.

Bereiding: Kruidnoten

Doe alle ingrediënten, behalve de melk, in een kom en kneed deze door elkaar.

Voeg zoveel melk toe om er een mooi deeg van te maken. Meestal zal je aan 2 eetlepels voldoende hebben. Kneed het deeg vooral niet te lang, als je er een bal van kunt maken dan is het klaar. Verpak het deeg in plasticfolie en leg het minimaal een half uur in de koelkast.

Verwarm de oven voor op 180 °C en bekleed een bakplaat met bakpapier. Maak van het deeg kleine bolletjes ter grootte van een knikker. Leg deze op de bakplaat en druk ze iets plat. Bak de kruidnoten 15 tot 20 minuten en laat ze vervolgens afkoelen op een rooster.

Fijne Sinterklaas gewenst namens Natural Spices